Morfologia – jak odczytać wyniki

Morfologia – jak odczytać wyniki. Jeśli lekarz ma wątpliwości i gdy chce upewnić się co do trafności swojej diagnozy, zleca pobranie krwi. Krew można pobrać już noworodkowi, choć – jeśli nie ma pilnej potrzeby – najmłodszym niemowlętom oszczędza się tego. Gdyż takowe pobranie krwi może być zbyt dużym przeżyciem dla dziecka.


Jak wygląda badanie

Krew składa się z płynnego osocza oraz zawieszonych w nim krwinek. Ich liczbę, rodzaj i wzajemne proporcje ustala się za pomocą podstawowego badania krwi, zwanego w skrócie morfologią. Pozwala to zorientować się w stanie zdrowia pacjenta i wykryć zaburzenia w jego organizmie.

W większości przypadków wyniki są drukowane, na bardzo dobrze opisanych drukach.
Podane w nich jako norma wielkości są typowe dla osób dorosłych. Normy dla małych dzieci bardzo się od nich różnią i zależą od wieku (u niemowląt nawet miesiąca), w jakim jest dziecko. Nie warto więc wyciągać pochopnych wniosków, lepiej interpretację wyników zostawić lekarzowi opiekującemu się maluchem.

Można je jedynie porównać z opisem umieszczonym poniżej. Pamiętajcie jednak, my opisujemy na czym polega badanie, i co oznaczają poszczególne skróty.

Wirus czy bakteria?

Rozmaz krwi (badanie białych krwinek) sprawdza, czy chorobę wywołały wirusy, czy bakterie.
Granulocyty (Neut) – ich wysoki poziom wskazuje na infekcję bakteryjną.
Limfocyty (Lymph) – podwyższenie ich liczby świadczy zwykle o infekcji wirusowej.
Eozynofile (Eo) – ich podwyższony poziom (ponad 4 proc.) wskazuje na alergię lub zakażenie pasożytnicze.
Limfocyty atypowe i podwyższony poziom leukocytów – wskazują na mononukleozę zakaźną.

Co się bada

WBC – krwinki białe, czyli leukocyty. U zdrowego niemowlęcia i małego dziecka liczba leukocytów może się wahać od 8000 do 15 000 w mililitrze krwi. Wyższy poziom leukocytów wskazuje na stan zapalny w organizmie. Niższy – że dziecko przebyło jakąś, najczęściej wirusową, infekcję. Po kilku tygodniach poziom leukocytów powinien wrócić do normy, dlatego lekarz może zalecić powtórne badanie.

RBC – krwinki czerwone, czyli erytrocyty. Są głównym składnikiem krwi, przenoszą tlen w organizmie. Powstają i dojrzewają w szpiku kostnym. U zdrowego niemowlęcia i małego dziecka powinno ich być od 3,5 do 5,4 mln/ml krwi. Niższy poziom erytrocytów świadczy o niedokrwistości. Przy biegunce i wymiotach (gdy dziecko niewiele pije) krew gęstnieje – jest w niej więcej krwinek, a mniej osocza.

Hgb lub Hb – hemoglobina. Jest nośnikiem tlenu. Jeśli jest jej za mało, do komórek dociera go mniej, co może prowadzić do zaburzeń układu krążenia, oddychania i większej podatności na infekcje, braku apetytu i uczucia stałego zmęczenia. U zdrowego dziecka poziom hemoglobiny wynosi od 10 do 15 g/dl i w dużej mierze zależy od wieku (najniższy jest w 3.-4. miesiącu życia, gdyż szpik nie produkuje jeszcze odpowiedniej ilości erytrocytów, a kończą się zapasy z okresu płodowego).

Hct – hematokryt. Określa stosunek objętości krwinek czerwonych do objętości pełnej krwi. Norma dla małych dzieci i niemowląt wynosi 30-40 proc. Spadek poziomu hematokrytu może świadczyć o niedokrwistości. Podwyższony poziom świadczy najczęściej o odwodnieniu.

MCV – średnia objętość krwinki czerwonej. U zdrowego dziecka jest to ok. 80 fl. Jeśli MCV spada poniżej 70 fl, dzieje się tak najczęściej z powodu niedoboru żelaza, wartości wyższe od 110 fl mogą świadczyć o niedoborze witaminy B12 lub kwasu foliowego.

MCH – średnia masa hemoglobiny w krwince. Norma dla zdrowego dziecka to 23-35 pg na krwinkę.

MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach. Norma to 33-36,5 g/dl. Wskazuje (wraz z MCV i MCH), czy niedokrwistość wynika z niedoboru żelaza, kwasu foliowego, czy witaminy B12.

RDW – rozkład objętości krwinek czerwonych. Norma to 11,5-14,5 proc. Podwyższone RDW przemawia za niedokrwistością z braku żelaza.

Plt – trombocyty, czyli płytki krwi. Są to najmniejsze komórki krwi, reperujące uszkodzone naczynia – uszczelniają przerwaną ściankę i tworzą skrzep hamujący krwawienie. Powinno ich być 150-300 tys./mm3 krwi. Najczęstszą przyczyną niedoboru płytek i tzw. małopłytkowej skazy krwotocznej są infekcje wirusowe (przede wszystkim różyczka) lub białaczka.

Ret – retikulocyty. Ich ilość pokazuje, z jaką szybkością szpik kostny produkuje nowe erytrocyty. Ich wysoki poziom świadczy o szybkim odnawianiu się krwinek czerwonych np. po krwotoku lub po okresie niedokrwistości.

OB – tzw. odczyn Biernackiego. Informuje o szybkości opadania krwinek czerwonych w osoczu. Pobraną krew umieszcza się w cienkiej probówce i zostawia na godzinę (krwinki powinny opaść nie więcej niż 10 mm). Szybsze opadanie świadczy o stanie zapalnym (ale nie u kobiet w ciąży, bo wtedy stanowi normę).

Morfologia – jak odczytać wyniki